Sạt lở bủa vây người dân miền Tây

Hai ngày trôi qua sau sự cố bờ sông Vàm Nao - đoạn qua xã Mỹ Hội Đông, Chợ Mới, An Giang - sạt lở trên 160 m, ăn sâu vào đất liền hơn 50 m, làm 16 căn bị sụp xuống sông, người dân ở đây bao trùm nỗi lo âu. Nhiều gia đình phải sống tạm bợ vật vờ.

Hiện "hố xoáy" tiếp tục lấn đất liền, khiến giao thông liên xã Mỹ Hội Đông đi Nhơn Mỹ, huyện Chợ Mới bị chia cắt. Để đảm bảo an toàn cho người dân, chính quyền đã bố trí các hộ có nhà bị sạt lở ở tạm tại Trường tiểu học A Vĩnh Hội Đông. Riêng học sinh của trường này được cho nghỉ trong hai ngày 24 và 25/4.

Địa phương cũng tính đến phương án đề xuất với Sở Giáo dục và Đào tạo chuyển các học sinh đến cơ sở khác học tạm, nếu sạt lở tiếp tục xảy ra trong vài ngày tới. Ngoài ra, tỉnh cũng gấp rút triển khai xây dựng khu dân cư vượt lũ nhằm bố trí khoảng 200 nền cho bà con vùng bị ảnh hưởng sạt lở.

Khu vực sạt lở ven sông Vàm Nao (An Giang) vẫn chưa cho thấy có dấu hiệu dừng lại. Ảnh: AX.

Ông Trần Văn Bi - một trong 16 hộ dân có nhà bị nhấn chìm ba hôm trước - chưa hết thất thần, nói: "Gia đình tôi và các hộ xung quanh đã chuyển đồ đạc trước khi sạt lở hai ngày vì cảm thấy nhà rung lắc. Tuy nhiên, những ngày qua và sắp tới chúng tôi không biết nương tựa ở đâu vì nhà mình không còn", ông lo lắng.

Đã mấy ngày trôi qua nhưng chị Lê Thị Chính khi nhắm mắt lại vẫn thấy giây phút những căn nhà rung chuyển rồi chìm dần xuống lòng sông. "Cảnh tượng hôm đó rất hoảng loạn, mạnh ai nấy chạy, có người té ngã sưng cả đầu", chị kể.

Còn bà Trần Thị Hiệp cho biết mấy hôm nay người dân kế bên khu sạt lở luôn nơm nớp lo sợ. "Những hộ dân có nhà phía trên như gia đình tôi cũng ăn ngủ không yên", bà Hiệp nói và cho biết nhiều gia đình đã sơ tán đồ đạc, con cái đi nơi khác.

Riêng các hộ cùng dãy với 16 căn nhà bị nuốt chửng dù đã di chuyển đồ đạc lên bờ, song họ vẫn chần chừ chưa muốn đi vì còn luyến tiếc căn nhà. Một số người cứ vào ra xem nhà của mình có bị "thủy thần" ngoạm chưa.

Ông Võ Minh Thao - Phó chủ tịch UBND huyện Chợ Mới - cho biết hiện khu vực sạt lở được chốt chặn hai đầu, lực lượng chức năng luôn túc trực sẵn sàng ứng phó, và hỗ trợ người dân khi có sự cố. "Chúng tôi còn thường xuyên tuyên truyền trên loa phát thanh để người dân ý thức không vào vùng nguy hiểm", ông Thao nói.

Không chỉ riêng An Giang, nhiều địa phương khác ở đồng bằng sông Cửu Long cũng đang canh cánh nỗi lo sạt lở. Tại cửa biển Vàm Xoáy, xã Đất Mũi, huyện Ngọc Hiển (Cà Mau), hàng nghìn hộ dân sống trong tâm trạng thấp thỏm từng ngày.

Dọc theo cửa biển Vàm Xoáy, những vạt rừng mênh mông ngày trước như "lá chắn" bảo vệ người dân xứ Mũi đã không còn. Thay vào đó là những dãy đất nhô lên, lõm xuống nằm trơ trọi cách xa bờ hàng chục mét, bị sóng đánh liên hồi.

Hàng nghìn ngôi nhà ven sông chợ Vàm Đầm (Cà Mau) đang đối mặt sạt lở cao. Ảnh: Phúc Hưng.

Anh Nguyễn Công Tuấn than rằng sạt lở như là "hung thần" rình rập, có thể cuốn trôi nhà cửa, tài sản, thậm chí là tính mạng của người dân vùng này bất cứ lúc nào. "Người dân vùng sông nước thích cất nhà theo các tuyến sông, nhưng giờ họ phải 'chạy làng' lên bờ", anh Tuấn nói. 

Sạt lở không chỉ có ở ven cửa biển, mà nó còn xuất hiện theo các tuyến sông. Người dân ở chợ Vàm Đầm (xã Nguyễn Huân, huyện Đầm Dơi) vẫn chưa quên được đợt sạt lở làm 16 căn nhà bị nhấn chìm 9 năm trước. Hai năm sau, 16 căn khác và một cây xăng cũng bị "hà bá" nuốt chửng trong đêm.

Đau lòng nhất là vụ sạt lở ở ven sông Cửa Lớn (xã Hàng Vịnh, huyện Năm Căn) vào đêm 15/7/2007 làm bốn người cùng ngôi nhà bị cuốn xuống lòng sông, hai ngày sau các thi thể mới được tìm thấy.

Ông Tô Quốc Nam - Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Cà Mau - cho biết sạt lở đang diễn ra ở ven biển Đông và biển Tây, bình quân ăn vào đất liền từ 20 đến 25 m mỗi năm, cá biệt có nơi lên đến 50 m. Mỗi năm bờ biển Cà Mau mất hơn 450 ha đất.

Tại tỉnh Bạc Liêu cũng có hàng chục km đất nằm chạy dài theo các cửa sông, cửa biển thuộc huyện Đông Hải, Phước Long và Giá Rai. Những năm gần đây sạt lở diễn ra gay gắt, có đến hàng nghìn hộ dân cần được di dời khẩn cấp.

Điểm nóng của sạt lở đang diễn ra tại cửa biển Gành Hào (huyện Đông Hải). Tuyến kè ở đây đã bị sóng đánh vỡ toác, nhiều nhà dân gần bờ biển phải di dời. "Những đêm nước lên sóng biển đánh mạnh vào thân kè cao 3-4 m, làm đất phía trong rung bần bật, trẻ con được gửi ngủ nhờ tại nhà người quen sâu bên trong", bà Hồ Thị Dân cho biết.

Hàng chục mét kè bêtông kiên cố ở đê biển Gành Hào, Bạc Liêu bị sóng đánh hư hỏng trong một đêm. Ảnh: Phúc Hưng.

Riêng ở Trà Vinh, Đồng Tháp, Cần Thơ... nhiều diện tích đất sản xuất nông nghiệp bị cuốn trôi xuống sông. Năm 2014, bờ sông Tiền (Cao Lãnh) xảy ra sạt lở với chiều dài 100 m, ăn vào đất liền hơn 25 m, xoáy sâu xuống lòng sông 20 m. Tỉnh Đồng Tháp khi đó đã khắc phục hậu quả 9 tỷ đồng nhưng sau đó tình trạng này tiếp tục tái diễn.

Trước tình trạng sạt lở xảy ra cho thấy chưa có dấu hiệu dừng lại, Bạc Liêu và An Giang, Đồng Tháp đã quyết định bân bố tình trạng khẩn cấp về thiên tai gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của người dân và phát triển kinh tế địa phương.

Phúc Hưng - Cửu Long